دنيا در حال تغيير است و سرعت اين تغيير روز به روز بيشتر ميشود. تكنولوژيهاي جديدي ظهور ميكنند و معادلات بازرگاني را بر هم ميزنند و سيستمهاي مديريت نيز بايد بتوانند با اين تغييرات كنار بيايند.
مهمترين تفاوت دنياي امروز با ديروز، سرعت تحولات تكنولوژيك عنوان شده است. اين موضوع با تغيير در قلمرو به كارگيري تكنولوژي همراه است. رقابت جهاني نيز تقريباً مقوله جديدي است. در دهههاي 1980 و 1990، با ظاهر شدن كشورهاي جديدي در صحنهي بينالملل، رقابت جهاني شدت گرفت. از آن به بعد، موازنه قدرت اقتصادي دائماً در حال تغيير بوده است. هم اكنون اكثر كشورهاي جهان تجارت آزاد جهانی را تجربه ميكنند و شكلگيري بلوكهاي تجاري به يكي از ويژگيهاي بارز عصر حاضر تبديل شده است.
به عنوان جمعبندي ميتوان گفت كه مهمترين دلايل توجه به مديريت تكنولوژي در دنياي كنوني عبارتند از:
- - سرعت گرفتن تحولات تكنولوژيك
- -تغيير در قلمرو (از توليد انبوه به انبوه سازي طبق سفارش)
- - تغيير در رقابت (حضور كشورهاي جديد در صحنه رقابت و تغيير قوانين رقابت)
- شكل گيري بلوكهاي تجاري
فرايندهاي پنج گانه مديريت تکنولوژي
مديريت تكنولوژي داراي پنج فرايند اصلي ميباشد كه همانگونه كه در شكل ديده ميشود اين فرايندها ارتباط تنگاتنگي با يكديگر داشته و با نبود هر يك پازل مديريت تكنولوژي هرگز تكميل نميگردد.
اين فرايندهاي پنجگانه عبارتند از :
1- فرايند کشف و شناسايي تکنولوژيهاي مرتبط؛
2- فرايند انتخاب تکنولوژيهاي مورد نياز بنگاه؛
3- فرايند اکتساب تکنولوژي؛
4- فرايند به کارگيري تکنولوژي؛
5- فرايند حفاظت از تکنولوژي و خبرگي فني بنگاه.
و اما نقش این عامل در توسعۀ اقتصاد وابسته به نفت:
عامل موثری که میزان تولید دردهه های آینده به آن وابستگی فراوانی دارد، تکنولوژی است و چگونگی استفاده از تکنولوژی، نقش تعیین کننده ای در میزان تولید در آینده صنعت نفت خواهد داشت.
اقتصاد نفت و گاز، بخش های ویژه ای را به امر پژوهش و تحقیق اختصاص داده اند و بودجه ای که شرکت های بزرگ نفتی دنیا، صرف امور تحقیقاتی خود می کنند، خود گواه بزرگی است بر اهمیت مقوله پژوهش و دستیابی به تکنولوژی های نوین در صنعت نفت امروز جهان.
دستیابی به تکنولوژی های جدید و تثبیت آنها به عنوان تاثیرگذارترین عامل در تولید، نیازمند انجام تحقیقات متناسب و هدفمند است. البته بر همگان آشکار است که اثر بخشی پژوهش ها زمانی محقق می شود که متقاضیان امر پژوهش سه عامل موثر شامل : قطبهای علمی، قطبهای فناوری و توسعه دهندگان محصول را در صحنه، به صورت یکپارچه در کنار خود داشته باشند و در این رابطه نظام مندی هر یک از عوامل فوق ضمن تعریف دقیق تقاضا، نحوه پاسخ به نیازها و شبکه سازی درونی و برونی، قطعا هم افزایی و تعاملات موثر فیما بین را به همراه خواهد داشت. همچنین فرآیند پژوهش و فناوری از مرحله نیاز صنعت و تقاضا، تحقیق و پژوهش در مرزهای دانش، ارتقاء و توسعه فناوری مبتنی بر دانش فنی، طراحی و ساخت بر اساس مهندسی پایه تا تجاری سازی و تولید انبوه محصول امتداد می یابد و در این میان تعامل میان اساتید، پژوهشگران، فناوران و صنعتگران برای ایفای نقش خود در این شبکه، نیاز واقعی و مبرم کشور تلقی می شود. «نخستین شرط تجاریسازی، مشتریمحوری است» و کار دیگری که در نظامنامه جدید پژوهش و فناوری صنعت نفت برای کاهش شکاف میان تقاضای فناوری و عرضه آن انجام شده است، جلوگیری از اجرای پروژههایی است که از سوی بخش تقاضا (مصرفکننده) تعریف نشدهاند.
ناگفته نماند، امروز شاهد آن هستیم که مراکز پژوهشی در صنعت نفت به بلوغ خود رسیده اند و این شکوفایی به گونه ای است که امور بزرگ عملیاتی و پژوهشی در داخل کشور و به دست متخصصان و نیروهای توانمند بومی و داخلی انجام می پذیرد و نباید از نظر دور داشت که در شرایط فعلی و با توجه به تحریم ها، پژوهشگران صنعت نفت کشور توانسته اند در پروژه های بزرگ گام های مؤثر بردارند.
در این راستا، در سال های اخیر اقدامات مثبتی در حمایت از نوآوری و توسعه فن آوری در بخش های فنی و مهندسی،مدیریتی و بازرگانی صنعت نفت آغاز شده است که بی تردید با سرعت بخشیدن به این اقدامات،دستیابی به شکوفایی روزافزون این صنعت دور از انتظار نخواهد بود.
برخی از این اقدامات عبارتند:
١-حمایت از دانشگاه ها برای ورود به حیطه پژوهش و تحقیق در بخش های مختلف صنعت نفت
٢-ایجاد پارک های فناوری با هدف حمایت از فعالیت های پژوهشی و توسعه فناوری
٣-افزایش بودجه مربوط به فعالیت های پژوهشی در زیر مجموعه های وزارت نفت
4-پیگیری پروژه تزریق گازهای جانشین (دی اکسید کربن ونیتروژن) به مخازن نفتی کشور به منظور ازدیاد برداشت ازآنها، تزریق مواد دیگری غیر از گاز متان که سبب صرفه جویی در مصرف آن می شود
٦-پروژه های تحقیقاتی که به لحاظ مهندسی پایه در شرکت های پتروشیمی مورد تایید انجام شده است
٧-اولویت دادن به کاهش شدت مصرف انرژی در کنار رشد اقتصادی.